21. Porto werkt, Lissabon feest en Brago bidt

21. Porto werkt, Lissabon feest en Braga bidt
Waar waren we ook alweer gebleven? Rota de Luz.
Het gebrul van de viswijven was oorverdovend. Ik trachtte roepend de verkoopster uit te leggen welk brood ik wenste. Ik stond deze morgen in een Padaria e Pastelaria (bakkerij/ patisserie) in de stad Espinho. We waren wakker geworden aan de noordkant van de zeedijk op een zanderige voormalig industrieterrein, waar nog een oude fabrieksschouw de sloop had overleefd. Ronddom waren we ingesloten door kraampjes van visverkoopsters die hun waar luidkeels aan de man trachten te slijten. Ook in de aanpalende patisserie, waar ze een vroege hap naar binnen schrokten, werden de laatste schandalen roepend rondgebazuind. Ik kreeg mijn loodzware klomp Broa de Milho (bruin brood, €1,70/kg)) waarmee je iemand de kop kon mee inslaan, toegestopt en betaalde de som dat de vrouw mij op de papierenzak aantekende (het arme schaap had geen stem meer door zich steeds boven het wiswijf gekrakeel uit verstaanbaar te verheffen of ze deed er gewoon de moeite niet meer voor).
De wijk waar we onze nachtrust deden lag dan ook op de stadgrens van Espinho en Vila de Silvalde: Fania da Pesca, een vissersdorp. Er lagen een vijftal vissersboten op het strand en de ganse dag door was het mogelijk verse vis te kopen aan enkele stalletjes. De zondag was het daarbij nog eens extra onaangekondigde vismarkt. En waar stonden we? Juist, op die geïmproviseerde vismarkt.
Het stadsplan van Espinho is schaakbordgewijs aangelegd met straatnummers, geen eigennamen. Gelijklopen aan zee: paar genummerde straatborden en haaks erop: onpaar. Zo wordt de Zeedijk Rua 2 en de autoloze voornaamste winkelstraat, haaks erop: Rua 19.
Baixa, Saldos. Zon en uitverkoop lijken blijkbaar ook hier bij elkaar te horen: alles waar in donkere winterdagen op gezwoegd werd ook hier nu met grote kortingen de deur uitgebonjourd!
Rare jongens die Portugezen
Aan een parkingbord lezen we het volgende: Estacionamento pago e limitado 2°-feira a 6°-feira (tussen 08-18,00 uur), excepto feirados.
Feira betekend markt. Als ik het goed vast heb mag ik er betaald parkeren op vijf navolgende marktdagen (gewoonlijk €0,30/h) maar niet als het markt is! Verwarrend.
Naamdagen van de week
Portugal heeft geen namen voor de weekdagen! De week eindigt met Sabado (zaterdag) en begint met Domingo (zondag). Tot nu toe is alles normaal maar maandag wordt segunda-feira, wat wij vertaalden als tweede marktdag. De volgende zijn dan optellend: terça-, quarta-, quinta- en sexta-feira. Ook feestdagen vallende op een weekse dag krijgen een getal mee. Zo wordt Goede Vrijdag: Sexta-feira Santa.
We reden door Via Nova de Gaia met zijn porthuizen aan de linkeroever van de Rio Douro (Porto) zonder een zakdoek grote lap vrije parking te vinden. Omdat we het al eens bezochten op een vorige reis zetten we door naar het noorden (A28): Douro Litoral.
Het Portugese Rome
Terug overnachtte we op een zeedijk. Deze maal in de dubbele badstad Vila do Conde-Povoa de Varzim. Twee dagen later namen de A11 (péage) naar Braga. In Portugal is er een gezegde: “Porto werkt, Lissabon feest en Braga bidt.” Met zijn 300 kerken is deze laatste stad meteen tot heilig gepromoveerd, het Rome van Portugal. Al eeuwenlang zetelt hier dan ook de aartsbisschop. Wij bezochten één kerk: de Sé, Portugees voor kathedraal en kwamen onder indruk van haar sterk vergulde orgel dat hoog troonde aan beide zijden binnen het hoofdportaal. Er is ook Vlaamse aanwezigheid: de 15de eeuwse bronzen graftombe in een zijkapel is van de jeugdige Dom Alfonso, een onwettige zoon van koning Joao I. Het kunststuk werd vervaardig door een Vlaamse beeldhouwer.
De toeristische hoofdbrok van Braga ligt buiten de stad in de heuvels. Bom Jesus is een belangrijk bedevaartsoord op 6 km van het centrum op de Monte Espinho (564 m). De gemakkelijkste wegen er heen zijn via haarspeldbochten met de auto of met de kabelbaan. De pelgrimsmethode is te voet over de Via Sacra, een dubbele zigzagtrapcompex rijkelijk gedecoreerd met beelden, fonteinen, enz. Op het einde van de trappen staat een neoklassieke kerk. De hoogdagen zijn hier dan ook Pinksteren en Pasen.
Er staan nog twee interessante heiligdommen op de berg. Een Sé (kathedraal) met reusachtig beeltenis van de globetrottende Poolse paus en een kerk gewijd aan Santa Maria-Magdalena da Falperra. Deze laatste heeft een rococofaçade.
Barcelos
We namen terug de péage (A11) naar de volgende toeristentrekker: Barcelos.
Omdat de avond inviel vonden we makkelijk parking in het historische centrum van de stad. Grote steden lopen we gewoonlijk aan na sluiting van winkels en kantoren. Dan heb je parkeerplaats zat en sta je het korts bij het gewenste te bezoeken doel voor ‘s anderdaags. De Campo da feira is een met bomen versierde ruime plek waar op elke donderdag een speciale werkmarkt gehouden wordt. Veelal huisvlijt wordt er dan aangeboden (Let op: donderdag is het feira, geen parking dus).
Een legende?
Ondanks dat er wat te zien is is het toch een galo assada (gebraden haan) dat Barcelos op de toeristische wereldkaart zette! Het verhaal zit zo in elkaar: Een pelgrim op weg naar Santiago de Compostela werd ervan beschuldigd in een herberg een diefstal gepleegd te hebben. De rechter veroordeelde hem maar meteen tot de strop. De arme man huilde in wanhoop zijn onschuld uit maar vond geen genade bij de scherprechter die net een gebraden haantje wilde naar binnen spelen. De veroordeelde zei: dat als hij gehangen werd de haan op zijn bord zou opstaan en kraaien als teken van zijn onschuld. De rechter lachte dat gezever weg en de man werd opgeknoopt. Plots begon de haan te kraaien. De rechter vloog de deur uit naar de galg waar de man al hing te bengelen aan de strop. Hij werd nog tijdig gered en vrijgesproken.
Hij vervolgde zijn bedevaartstocht en op de terugweg liet hij later een Cruseiro do Senhor do Galo vervaardigen. Nu nog te zien in het open archeologisch museum aan de Rio Cavado. Ook staat er nog een pelouriho, een zeshoekige pilaar met op de top een granieten lantaarn. Hieraan werden in leukere tijden tot algemeen volksvermaak veroordeelden aan een strop opgehangen.
De haan is nu verheven tot een algemeen Portugese mascotte. Het is in alle souvenirshops doorheen het land te koop in alle mogelijke vormen en gebruiksvoorwerpen.
Detail: Langsheen de Spaanse Camino Francés, in San Domingo del Calzado, is er een gelijkaardig verhaal, hier met een haan en een kip. In de kathedraal wordt nog hedentendage een levende haan en kip, als aandenken aan dit waar gebeurde verhaal, bewaard in een kooi.
Websites
Cultuur- en religieuze toerisme: www.turismoreligioso.org. Rota da Luz: www.rotadaluz.pt, www.rotadaluz.aveiro.co.pt. Wijnroutes: www.rt-oeste.pt en www.rotavinhooeste.com.
© www.camperreiswegwijzer.be.